Những môn võ mạnh nhất Việt Nam được hình thành và phát triển qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc. Xin mời bạn đọc cùng SLT Ninh Bình tìm hiểu về những môn phái có sức ảnh hưởng cực kỳ lớn trong làng võ thuật Việt Nam trong bài viết dưới đây.
Những môn võ mạnh nhất Việt Nam - Lời nói đầu
Trước khi đi vào chi tiết về những môn võ mạnh nhất Việt Nam, tôi muốn bạn hiểu rằng danh sách này không nhằm xếp hạng các môn phái ở nước ta mà chỉ đơn thuần liệt kê các môn phái theo độ phổ biến mà thôi.
Bên cạnh đó, trong bài viết này, tôi chỉ liệt kê những môn võ của dân tộc, chứ không có những môn võ ngoại quốc khác như Taekwondo, Karate, Boxing,... Nếu bạn thích tìm hiểu về các loại võ này thì tôi đã có bài viết rồi, bạn xem ở đây nhé: Top các loại võ phổ biến nhất trên thế giới.
Quay lại nội dung chính, võ thuật Việt Nam dù chưa có nghiên cứu chính thức nhưng đã gắn bó với dân tộc ta từ hàng ngàn năm qua, mang một vẻ đẹp không môn phái nào trên thế giới có được.
Từ giữa thế kỷ XVI đến thế kỷ XVIII là giai đoạn võ thuật của Việt Nam bắt đầu phổ biến khắp các bang và hình thành nhiều trường phái khác nhau. Đồng thời, ở giai đoạn này, nhiều môn võ từ các nước châu Á xung quanh cũng bắt đầu du nhập vào nước ta và liên tục ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của các môn phái trong nước.
Võ thuật Việt Nam không chỉ là một phương pháp phòng thân, chống lại các thế lực ngoại xâm từ hàng ngàn năm qua mà còn là lối sống, nhân sinh quan, và là tư tưởng vô cùng quan trọng trong nền văn hóa của người Việt.
Những môn võ mạnh nhất Việt Nam - Vovinam
Trước khi đi vào tìm hiểu một trong những môn võ mạnh nhất Việt Nam, tôi cần lưu ý rằng tôi chỉ có thể điểm cho bạn những ý cơ bản thay vì “khủng bố” bạn bằng một đống thông tin. Nếu bạn thích tìm hiểu thêm về Vovinam thì tôi để đường dẫn ở đây nhé: https://vi.wikipedia.org/wiki/Vovinam
Lịch sử hình thành và phát triển
Vovinam hay còn được biết đến với cái tên Việt Võ Đạo là một hệ phái võ thuật lớn của Việt Nam do võ sư Nguyễn Lộc sáng lập vào năm 1936.
Sau hai năm hoạt động thầm lặng, đến năm 1938 ông mới quyết định công khai môn võ này với hy vọng rằng bằng cách truyền dạy cho dân chúng kỹ năng chiến đấu, người Việt Nam sẽ đánh đuổi được thực dân Pháp và giải phóng dân tộc mà không cần dựa vào sự trợ giúp từ bên ngoài.
Đồng thời, võ sư Nguyễn Lộc cũng đề ra chủ thuyết “Cách mạng Tâm thân” nhằm mục đích thúc đẩy môn sinh luôn có ý thức canh tân bản thân và hướng thiện cả về thể chất lẫn tinh thần. Từ năm 1974, giáo sư Phan Hoàng gây dựng nền móng phát triển Vovinam ở châu Âu, đánh dấu sự phát triển của Vovinam trên trường quốc tế. Cùng thời điểm đó, môn võ này cũng bắt đầu được phổ biến rộng rãi khắp Việt Nam. Cho đến thời điểm hiện tại, Vovinam đã được truyền bá ở rất nhiều nơi trên toàn thế giới.
Năm 2007, Liên đoàn Vovinam Việt Nam chính thức được thành lập. Trong thời gian năm năm tiếp theo, Liên đoàn Vovinam Quốc Tế, Liên đoàn Vovinam Châu Á và Liên đoàn Vovinam Đông Nam Á lần lượt ra đời, đánh dấu một bước phát triển nhảy vọt của Vovinam.
Vào năm 2011, lần đầu tiên Vovinam vinh dự được đưa vào chương trình thi đấu chính thức tại SEA Games 26 tổ chức tại Indonesia. Trong tất cả những môn võ mạnh nhất Việt Nam, Vovinam được phát triển trên quy mô rộng lớn nhất với hàng triệu môn sinh có mặt tại gần 50 quốc gia trên thế giới.
Đặc điểm môn phái Vovinam
Vovinam được hình thành dựa trên sự kế thừa và sáng tạo dựa trên nền tảng võ thuật và vật dân tộc, đồng thời tiếp thu những tinh hoa các môn võ của nhiều quốc gia khác như Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc. Chính vì vậy, hệ thống kỹ thuật của Vovinam khá phong phú, đa dạng và mang rất nhiều nét đặc trưng riêng biệt.
Một trong những đặc điểm nổi bật nhất của Vovinam chính là tính thực dụng và thực tế cao. Thay vì mất thời gian luyện tập các kỹ thuật cơ bản như luyện tấn, đi quyền như các môn võ khác, môn sinh Vovinam được huấn luyện viên hướng dẫn các đòn thế khóa, gỡ, phản đòn căn bản và những kỹ thuật té ngã ngay từ những buổi tập đầu tiên.
Đây là tư duy cực kỳ thức thời và đột phá của võ sư Nguyễn Lộc vào những năm 30 của thế kỷ trước để môn sinh có thể ứng dụng được ngay vào thực tế. Tính thực dụng này không chỉ phù hợp với hoàn cảnh xã hội nước ta lúc bấy giờ mà nó còn giữ nguyên giá trị đến tận ngày hôm nay. Bởi lẽ võ sinh luyện võ không chỉ để tăng cường sức khỏe mà còn để bảo vệ bản thân khỏi những mối nguy hiểm luôn tiềm tàng xung quanh.
Những môn võ mạnh nhất Việt Nam - Đấu vật
Lịch sử hình thành và phát triển
Ghi chép cho biết, ngay từ những ngày đầu của lịch sử dân tộc, các anh hùng cứu dân cứu nước phần lớn đều là những đô vật nổi tiếng, được nhân dân kính trọng và thờ phụng cho đến tận ngày nay như: Đô Lỗ (Cao Lỗ), Lý Ông Trọng (Lý Thân) hay Đô Nồi (Nồi Hầu).
Theo Thần tích Đền Nghè, trong thời kỳ đánh đuổi quân Đông Hán của Hai Bà Trưng, nữ tướng Lê Chân đã huấn luyện ba quân bằng cách dựng đài thi võ và luyện vật toàn quân.
Dù tôi không tìm được nghiên cứu nào về thời gian ra đời chính xác của bộ môn này, nhưng qua những ghi chép trên, ta có thể hiểu sự ra đời và phát triển của đấu vật gắn liền với giai đoạn hình thành nhà nước phong kiến ở nước ta và được lưu truyền đến tận ngày nay.
Tại những lễ hội đầu Xuân hay những buổi hội hè đình đám tại miền Bắc, đấu vật là một thú vui không thể thiếu của người dân nơi đây. Đặc biệt, đối với nhiều người, những ngày Tết mà không có đấu vật thì chẳng còn gì là không khí nữa. Mỗi khi tiếng trống vật nổi lên, già trẻ trai gái đủ mọi tầng lớp nô nức tập trung quanh sới vật. Người ta bình luận say sưa, khen chê rành rọt từng đòn thế, từng miếng, từng keo vật và từng phong thái, tác phong của mỗi đô.
Bộ môn vật, ngoài tính chất giải trí vui chơi như ta vẫn thấy, còn là một môn thể thao bổ ích, giúp thanh niên thêm mạnh khỏe, cường tráng, thêm nghị lực và lòng dũng cảm để giữ làng, giữ lúa và giữ nước. Tôi tin rằng, đấu vật sẽ luôn là một tục lệ, một truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.
Đặc điểm bộ môn đấu vật
Đấu vật là môn võ dân gian, không quá cầu kỳ trong phần nghi lễ, nhưng chiến thuật và kỹ thuật thi đấu thì khá phức tạp vì nó được tinh chỉnh và đúc kết qua nhiều đời. Đến nay, không phải ai cũng có khả năng và được truyền thụ hết những chiến thuật trong đấu vật để có một trận đấu toàn thắng.
Điều tiên quyết là các đô vật phải rèn luyện để có một thể lực dẻo dai, mạnh tay mạnh chân và đứng thủ thế vững chắc. Bên cạnh đó, họ cũng phải tập cách té ngã cho khỏi chấn thương và tập phương pháp né tránh, thoát hiểm.
Mỗi lò vật đều có một nghi thức và phong cách tín ngưỡng riêng biệt thể hiện qua những điệu nhảy đặc trưng như Múa Hoa, Xe Đài (ha Ra Giàng), Múa Hạc,... Đây là lễ nghi bắt buộc để thể hiện sự thành kính của các đô vật, và còn là một hình thức khởi động, phương thức trình diễn để đô vật tạo không khí hào hứng, lành mạnh cho khán giả trước khi vào trận đấu.
Để giành chiến thắng, đô vật phải nâng bụng đối thủ lên bằng cả hai chân của họ khỏi mặt đất. Các đô vật dựa vào kỹ thuật quét, ngáng, đệm,... để đạt được mục tiêu này.
Những môn võ mạnh nhất Việt Nam - Võ thuật Nam Hồng Sơn
Lịch sử hình thành và phát triển
Vào năm 1920, môn phái Nam Hồng Sơn được võ sư Nguyễn Nguyên Tộ sáng lập với ý nghĩa: “Nam” là võ Việt Nam, “Hồng” là Thiếu lâm Hồng Gia (một môn phái võ thuật Trung Hoa), và “Sơn” là sự vững chãi và hùng vĩ như ngọn núi, nhằm mục đích phục hồi và lan truyền tinh thần trượng võ của người Việt.
Võ sư Nguyễn Nguyên Tộ đã cùng ba võ sư Ba Cát, Cử Tốn và Hàn Bái kết nghĩa anh em, nhờ đó được truyền thụ sở học của Võ Việt. Từ đó, võ sư Nguyễn Nguyên Tộ đã khéo léo kết hợp giữa tinh hoa võ học Thiếu Lâm với võ Việt để tạo ra môn phái Nam Hồng Sơn ngày nay.
Đặc điểm môn phái Nam Hồng Sơn
Ngoài đặc tính dung hòa võ thuật của hai nền văn hóa, Nam Hồng Sơn hiện nay còn bảo tồn và gìn giữ được một số bài võ cổ thuộc chương trình thi võ của triều Nguyễn.
Về mặt kỹ thuật, các võ sư Nam Hồng Sơn vẫn trung thành với chương trình giảng dạy của các thế hệ đi trước áp dụng lúc sinh thời. Ba năm đầu, võ sinh luyện tập võ thuật Trung Hoa, trong đó có tấn pháp, đòn thế và các bài quyền như: Long Hổ Quyền, Thảo Mã Quyền, Tứ Lộ Đoản Quyền, Phượng Vũ Quyền,… Trong những năm tiếp theo, môn sinh học võ thuật cổ truyền Việt Nam bao gồm các bài như Ngọc Trản Ngân Đài, Lão Mai Quyền… kết hợp với luyện tập khí công và nội công.
Hiện nay với hệ thống tổ chức bài bản, khoa học, quy mô của môn phái Nam Hồng Sơn đã được mở rộng ở rất nhiều tỉnh thành trên cả nước. Thậm chí, có những võ đường đã vươn ra hoạt động ở bên ngoài lãnh thổ Việt Nam, khẳng định vai trò quan trọng và vị thế to lớn của môn phái trong làng võ cổ truyền Việt Nam.
Những môn võ mạnh nhất Việt Nam - Võ thuật Nhất Nam
Lịch sử hình thành và phát triển
Nhất Nam là một trong những môn võ mạnh nhất Việt Nam có lịch sử phát triển lâu đời qua hàng ngàn năm. Đất tổ của môn phái nằm trên vùng đất tối cổ châu Hoan, châu Ái (tức vùng Thanh Hoá, Nghệ An và Hà Tĩnh ngày nay). Có tài liệu cho rằng nguồn gốc ban đầu của Nhất Nam là võ Hét (hoặc võ Héc) và chỉ được lưu truyền dưới các dạng gia phái hoặc trong cộng đồng làng xã.
Trải qua hàng nghìn năm lịch sử dựng nước và giữ nước, các kỹ thuật của võ Nhất Nam được lưu truyền và liên tục trau dồi, tinh chỉnh trong các dòng họ. Bên cạnh đó, môn phái này còn giao lưu, tiếp thu những tinh hoa của các môn võ cổ truyền khác trong nước để tạo nên những đặc điểm riêng biệt phù hợp với thể trạng và tầm vóc của người Việt.
Đặc điểm môn phái Nhất Nam
Môn phái Nhất Nam là một trong những môn phái có tính quy mô và tính tổ chức rất cao. Với hệ thống kỹ thuật đa dạng cùng với hệ thống tâm pháp chuyên sâu, Nhất Nam phái tạo nên nền tảng vững chắc cho võ sinh trong cả giao đấu lẫn trong đối nhân xử thế.
Hệ thống môn công của Nhất Nam phái được đúc rút và phát triển dựa trên sự vận hành của khí huyết, đặc điểm tâm sinh lý và cơ chế vận động cơ bắp của người Việt. Nguyên lý cơ bản của võ thuật Nhất Nam là lợi dụng sức mạnh của đối phương, cộng hưởng với sức mạnh bản thân để ra đòn.
Các bài tập đặc thù để luyện công là tay quyền, tay trảo và tay xà. Cao hơn nữa là các bài Ma Quyền, Ảo Quyền và Hoa Quyền. Ngoài ra, một binh khí độc đáo của phái Nhất Nam là “nhung thuật”, tức là sử dụng dải lụa hai đầu treo vật nặng để ứng dụng vào chiến đấu. Loại binh khí này khi sử dụng thuần thục vừa có sự mềm mại uyển chuyển để trói bắt binh khí của đối phương, vừa có khả năng công phá mục tiêu một cách dứt khoát không kém gì các loại binh khí cứng khác.
Đồng thời, trong quá trình học tập và rèn môn công, võ sinh phái Nhất Nam cũng được học tập cả về Tâm pháp. Đây là những đúc kết, kinh nghiệm xương máu của cha ông ta trong chiến đấu, tập luyện và đối nhân xử thế từ khi thành lập môn phái đến nay.
Những môn võ mạnh nhất Việt Nam - Võ thuật Tân Khánh Bà Trà
Lịch sử hình thành và phát triển
Tân Khánh Bà Trà là một trong những môn võ mạnh nhất Việt Nam. Hệ phái này có nguồn gốc ở Bình Định và được các võ sư không ngừng trau chuốt qua nhiều thế hệ tại vùng đất mới ở miền Nam Việt Nam là làng Tân Khánh (nay là phường Tân Phước Khánh, thành phố Tân Uyên, tỉnh Bình Dương), và làng Bình Chuẩn (nay là phường Bình Chuẩn, thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương).
Giữa thế kỷ XIX, dưới triều vua Tự Đức, cuộc khởi nghĩa của dân làng Tân Khánh chống lại bè lũ quan lại thối nát tay sai của ngoại bang ở địa phương nổ ra, phản ánh rõ rệt tinh thần bất khuất của dân làng Tân Khánh.
Cho đến tận ngày nay, nhiều người dân bản địa vẫn còn rất tự hào khi nhắc tới sự kiện này và luôn nhắc về nó cùng tên tuổi của bà Võ Thị Trà. Bà vốn rất giỏi võ Tây Sơn, đã lãnh đạo cuộc khởi nghĩa trong 10 năm trời ròng rã từ năm 1850 và chấm dứt khi khi người Pháp xâm lược ba tỉnh miền Đông Nam Bộ.
Chính vì lý do này mà vùng đất bao gồm làng Tân Khánh và làng Bình Chuẩn còn được gọi là “đất Bà Trà”. Và cũng từ đây, người dân địa phương gọi phái võ truyền thống xuất phát từ làng Tân Khánh, Bình Chuẩn là “Tân Khánh Bà Trà”. Thời đó, phái võ này được coi là một trong số rất ít phái võ cổ truyền có tiếng ở miền Nam Việt Nam. Võ Bình Định, võ Tân Khánh Bà Trà cũng đã nổi tiếng trong làng võ thuật Việt Nam.
Đặc điểm môn phái Tân Khánh Bà Trà
Tân Khánh Bà Trà vẫn duy trì hầu như tất cả những kỹ thuật cơ bản của phái Tây Sơn trong đó có những bài quyền trứ danh như Ngọc Trản, Thần Đồng Quyền, Lão Mai Quyền,… Bên cạnh đó còn có các bài côn pháp như Tấn Nhất, Thần Đồng, Tứ Môn, Giáng Hỏa,… và nhiều bài binh khí như: Siêu Thái Dương, Siêu Thái m, Trường Thương, Song Kiếm,…
Như một lẽ hiển nhiên các võ sư đã tinh chỉnh và cải tiến các kỹ thuật đòn thế để phù hợp với vùng đất mới và gia tăng hiệu quả tính ứng dụng, tốc độ và cả sức mạnh của đòn. Những bài thiệu dùng để dạy các môn sinh cũng được trau chuốt, một số bài còn có cả những câu mới được bổ sung thêm so với võ Tây Sơn.
Đặc trưng kỹ thuật của võ thuật Tân Khánh Bà Trà là lối tấn công phối hợp, liên hoàn, uyển chuyển giữa những kỹ thuật đòn chân và đòn tay để làm rối loạn sự phòng thủ của đối phương và đạt hiệu quả cao trong tấn công. Những đòn tay và đòn chân được tung ra theo đường thẳng, có khả năng án ngự mọi sự tấn công đối phương. Chính đặc điểm này đã giúp cho người tập Tân Khánh Bà Trà có khả năng chiến đấu trong hầu hết tình huống.
Tổng kết những môn võ mạnh nhất Việt Nam
Trên đây là một số ít trong những môn võ mạnh nhất Việt Nam mà tôi tổng hợp được. Tôi biết danh sách này của tôi không thể đầy đủ các môn phái võ thuật cổ truyền của Việt Nam vì các môn phái này có khá ít thông tin để nghiên cứu. Nếu bạn đọc có bổ sung gì cho tôi, vui lòng bình luận xuống dưới bài viết này nhé!
